Tháng ba, nhớ chè hoa cau

Tuổi thơ tôi trôi qua gắn liền với những mùa hoa bưởi ngát hương, gắn liền với đôi bàn tay tần tảo của mẹ sớm hôm mưa nắng. Xa nhà, mỗi lần trở về nhà được nâng niu bát chè hoa cau, nhìn bát chè xinh xinh, nhẹ nhàng quyến rũ như một tác phẩm nghệ thuật của mẹ mới thấy quý hơn những chăm chút yêu thương mà mẹ đã dành cho gia đình. Và tới tuổi này tôi mới chăm chú xem từng công đoạn nấu chè của mẹ. Bắt đầu bằng khâu lựa chọn nguyên liệu, đỗ (đậu xanh) dùng để nấu chè - loại đỗ hạt tiêu vàng và thơm có hạt thật đều - đã được mẹ ngâm từ tối hôm trước. Hạt nở mẹ mới bảo tôi đem đãi, không quên cho vài hạt muối để đỗ có vị đậm rồi mang hấp. Đỗ hấp trong chõ nhưng phải luôn để mắt tới vì chỉ cần chín quá đỗ sẽ bị nát trông không đẹp mắt. Công đoạn khó nhất mà rất nhiều lần tôi vẫn không làm được là khâu khuấy bột. Bột năng được mẹ cho vào nước và khuấy tan, trong lúc khuấy phải thật đều tay, không được để bột quá già hoặc non quá sẽ làm chè không ngon. Vừa khuấy vừa cho nước hoa bưởi vào, đảo thật đều tay. Nấu chè xong mới tới công đoạn ướp hương cho chè, đây là công đoạn không thể thiếu và là linh hồn của món chè hoa cau. Mẹ bảo muốn chè thơm thì phải ướp hoa bưởi vào bát đựng chè. Chiếc bát được ưu tiên tham gia vào công đoạn này bởi vì nó rất mỏng, thích hợp cho việc ướp hương. Mỗi lần trở về nhà nhìn đôi tay khéo léo của mẹ làm món chè hoa cau, lòng tôi lại bâng khuâng những cảm xúc khó tả. Đó không chỉ là cảm xúc về món chè hoa cau mẹ làm, không chỉ là cảm xúc về tình cảm mẹ con sâu nặng, mà còn là cảm xúc về những giá trị văn hóa ẩm thực của dân tộc vẫn đang được lưu giữ ngay trong gia đình mình. Hồi bé, tôi vẫn tò mò không hiểu sao ướp hoa bưởi mà lại gọi chè hoa cau, mẹ cười và nói rằng chè hoa cau bởi vì nhìn những hạt đỗ xanh trong bát chè trông giống những cánh hoa cau. Sau khi rửa sạch cát và rang nóng, mẹ đổ cát ra một cái nong rồi đem giấy bản trải lên cát trong khi hoa bưởi hái về đã được để trên giấy. Mỗi chiếc bát sẽ được úp vài bông hoa bưởi vẫn còn đang ngát hương. Mẹ giải thích có được mùi của hoa bưởi là do trong công đoạn ướp hương, cát nóng làm cho hoa bưởi bốc hơi, đọng lại lớp nước sương trong lòng bát. Sau khi múc bột đã được khuấy ra mẹ mới nhẹ nhàng rắc những hạt đậu xanh vào bát, và phải rắc khéo không để hạt đậu bị chìm, không vón cục. Thật lạ kỳ, những hạt đậu xanh trông lững lờ đúng như những bông hoa cau rụng xuống mặt hồ, gợi cảm giác thanh tịnh, ấp ủ nỗi nhớ thương, sum họp. Cuối cùng mẹ chế thêm ít nước dừa trắng lên mặt những bát chè hoa cau còn nóng và nồng nàn hương hoa bưởi, để mỗi bát chè xinh xắn lại được hòa quyện bởi những thứ hương bùi ngùi khó quên. Dường như mẹ đã thêm vào đó cả bầu trời tình thương, thêm vào đó bao năm tháng tần tảo vất vả và cả tâm tình của mình...