Tào Phớ - Món ngon mát bổ mùa hè của Hà Thành

Tào phớ. (Nguồn: Internet)

Trong những ngày Hè oi nồng, ngột ngạt, nghe tiếng rao quen thuộc “Phớ…ớ…đây,” “Ai phớ…ớ…không?” vang lên đều đặn, mang đến cho mỗi người Hà Nội một cảm giác vừa thân quen, vừa lạ.

Cảm giác thân quen bởi Tào phớ là món ăn quen thuộc của người Hà Thành. Lạ bởi giữa phố phường ồn ào, hối hả vẫn thấy những gành hàng rong với thùng Tào phớ rong ruổi khắp các đường phố, hang cùng ngõ hẻm đem đến cho khách hàng một món ngon, mát bổ đậm chất quê hương.

Tào phớ thường được bắt gặp vào mùa Hè, do đây là một đồ ăn "mát, giải nhiệt." Một đầu quang gánh treo một chiếc chạn nhỏ đủ đựng dăm bảy chiếc bát, với một bình nước đường và một xô nhỏ nước tráng. Đầu kia là thùng đựng tào phớ. Thùng đựng tào phớ thường được làm bằng gỗ ghép đóng đai. Tào phớ đựng trong thùng còn nóng hàng giờ.

Người bán hớt từng lát Tào phớ vào bát bằng một miếng tôn nhỏ, đồ dùng để hớt xưa thường gặp là một mảnh vỏ trai to, sáng và óng ánh lớp xà cừ, nước đường pha vừa miệng, ướp hoa nhài tươi hoặc hoa bưởi (thả trực tiếp vào bình đựng). Nước đường ấy chan ngập bát Tào phớ. Người ăn có thể húp một hơi, cũng có thể dùng thìa dầm nhẹ Tào phớ ra rồi xúc ăn. Mùa Hè, có thể thêm đá vụn vào bát ăn cho mát.

Sau loại thùng gỗ, đồ hớt Tào phớ cũng được thay thế bằng kim loại, tuy nhiên Tào phớ vẫn được ưa thích. Người bán Tào phớ rong thường là nam giới với tiếng rao khỏe và vang vọng.

Cách chế biến Tào phớ rất đơn giản, đậu tương sau khi ngâm với nước nóng khoảng ba tiếng, được xay nhuyễn, đem ép và lọc bã để được khối nước lỏng mềm mịn gọi là óc đậu. Óc đậu được để trong thùng tôn, hay trong những chiếc xoong nhôm nhỏ, khi có khách, người bán mới xắt óc đậu ấy ra bát. Nhiều người còn cho thêm chút thạch đen để tạo vị riêng cho mình.

Bưng bát Tào phớ, mỗi người đều cảm nhận thấy cái lành lạnh của đá thấm vào hai bàn tay, mùi thơm thoang thoảng của hoa nhài, hoa bưởi, vị ngọt của đường và vị mềm mịn, bùi bùi của đậu… Ăn xong bát Tào phớ thấy tâm hồn sảng khoái, dễ chịu, dường như mọi mệt mỏi, nóng bức đều tan biến hết.

Tào phớ đã trở thành một món ăn quá đỗi thân thuộc với người Hà Nội. Hình ảnh những gánh Tào phớ rong ruổi trên đường phố, ngõ hẻm mang lại cho ta một cảm giác về những làng quê thanh bình, yên ả. Có lẽ vì thế mà người Hà Nội đã gắn bó với Tào phớ không phải chỉ bởi vị thơm ngon, mát bổ của nó mà còn bởi một hương vị rất đặc trưng, riêng có./.