mắm cái

Hồi cái quán Hội An ở đường Cách Mạng Tháng Tám - TP.HCM khai trương, cái món làm tôi nôn nao muốn tìm đến quán nhất là mắm cái cá cơm. Ông bạn chủ quán bảo: “Mắm này do chính tay bà má ở nhà làm”.

Mắm cái cá cơm

Đó là chi tiết đắt nhất khi tiếp thị món ăn, mặc dầu ông chủ quán vô tình không để ý. Ngay cả dân marketing chuyên nghiệp cũng chưa chắc để ý.

Cá cơm rộ lên vào tháng chạp và tháng giêng động dài, cũng như tháng năm hàng năm. Dân duyên hải miền Trung xa xứ thường không quên được nỗi thèm loại mắm này mỗi khi mùa tới. Trong trí tưởng tượng của mình, chữ cơm được đặt tên cho con cá thực đầy ý nghĩa. Nó đúng là cơm của ngư dân. Vào mùa cá lên đầy bến, giá xuống chạm đáy, cũng là lúc bắt đầu công việc của nhà thùng chuyên sản xuất nước mắm cá cơm.

Nhưng cá cơm làm mắm cái, có người còn gọi là mắm nêm, lại còn độc đáo hơn mắm nước. Các bà má miền Trung ngày xưa hầu như ai cũng biết làm món mắm này trong gia đình. Và muốn mắm ngon, các bà thường muối lạt, mắm mau chua, mau ăn, nhưng không để lâu được. Muối mặn hơn, có thể để lâu, nhưng con cá lại mau ngấu. Thành thử tuyệt phẩm từ con cá này là phải đúng lúc.

Chỉ cần dĩa mắm “đúng lúc”, ớt tỏi, rau sống và thịt ba rọi luộc, cà dĩa tươi hoặc cà pháo, là đủ cho một bữa cơm thịnh soạn.

Đó là chưa kể đến mắm cái làm từ cá cơm than, còn ngon hơn cá cơm thường đến một bậc. Viết đến đây thật không thể nào viết nổi nữa…