MÂM CỖ TẾT 3 MIỀN

Bàn thờ ngày Tết thường chưng trái cây. Miền Bắc, miền Trung trời lạnh không nhiều trái cây, thường chỉ có chuối, bưởi, cam, quýt. Ở miền Nam cúng trái mãng cầu, thơm, dừa, đu đủ, xoài, làm thành mâm ngũ quả. Gần đây có cả thanh long…

Mỗi thời, mỗi nhà tùy theo hoàn cảnh mà sửa soạn mâm cơm cúng tổ tiên. Song chỉ cúng cơm chứ không cúng cháo. Cúng xôi hay cơm nếp là quí nhất, trang trọng nhất. Chỉ cần mâm xôi con gà là đủ lễ, ngay cả cúng họ hay cúng thần cũng thế. Còn cúng lớn thì mới cúng tam sinh (heo, dê, bò hay trâu). Heo và gà thì luộc; bò, dê thì luôn thui hoặc nướng.

Cúng ngày ba muơi tháng chạp là rước ông bà ông vải về ăn Tết, ngày mùng ba Tết cúng hoá vàng để tiễn ông bà ông vải. Hai ngày trên là hai ngày chính nên cúng cỗ to hơn cả. Ngoài ra còn cúng giao thừa.

Trong 3 ngày Tết, người ta đi chúc Tết, mừng tuổi nhau. Khách đến nhà, gia chủ đều mời ăn lấy khước, còn gọi là lấy hên. Với người thân, khách quí thường mời ăn cỗ Tết. Còn bình thường mời khách bánh mứt, bánh chưng.

Mỗi địa phương, mỗi sắc tộc và kể cả từng tôn giáo cũng có sự khác biệt, song tiêu biểu cho ba miền, thường có mâm cỗ Tết sau đây:

1. Mâm cỗ Tết Bắc (Hà Nội)

1/ Bánh chưng 1 cái

2/ 1 đĩa dưa hành

3/ 1 điã giò nạc

4/ 1 điã giò thủ

5/ 1 điã hành cuốn

6/ 1 đĩa nem

7/ 1 đĩa chả trứng túi

9/ 1 đĩa nộm rau cần hay đĩa cá mè nướng

10/ 1 bát ninh măng

11/ 1 bát mọc

12/ Cơm 3 chén

2. Mâm cỗ Tết Trung (Huế) :

1/ Bánh chưng 1 cái, bánh tét 1 cái

2/ 1 đĩa dưa món, củ kiệu hay tai heo dầm giấm hoặc bò dầm mặn, thịt heo ngâm nước mắm

3/ 1 điã giò lụa Huế

4/ 1 điã thịt đông hoặc 1 đĩa tôm thịt rim

5/ 1 điã gà bóp rau răm

6/ 1 đĩa nem

7/ 1 đĩa chả Huế hay Tré

9/ 1 đĩa thịt heo luộc thái phay, giá chua

10/ 1 bát ninh măng khô

11/ 1 bát miến Huế

12/ 1 khúc cá chiên hay đĩa ram

13/ Cơm 3 chén vơi và 1 chén cơm rợt

3.Mâm cỗ Nam bộ (Sài Gòn):

1/ Bánh Tét 1 cái

2/ 1 đĩa dưa giá, củ kiệu

3/ 1 điã thịt heo luộc

4/ 1 điã thịt kho tàu

5/ 1 điã gỏi cuốn

6/ 1 đĩa nem

7/ 1 đĩa chả giò

8/ 1 đĩa gỏi tôm thịt

9/ 1 bát nấu măng tươi (tre)

10/ 1 bát nấu khổ qua nhồi thịt

11/ Cơm 3 chén

Chính cỗ Tết, giỗ chạp đã sản sinh nhiều đầu bếp gia đình giỏi, khiến ẩm thực Việt Nam có hàng ngàn món và phát triển rộng rãi khắp mọi nơi ở trong nước và ngoài nước.