TS Nguyễn Nhã
Văn Hoá gia đình đã đóng góp vai trò hết sức quan trọng trong văn hoá Việt Nam, tạo nên những nét độc đáo của văn hoá Việt Nam, đặc biệt trong phong tục, thường gọi là gia lễ, gia phong, cũng trong cuộc sống như văn hoá giao tiếp, văn hoá ăn uống...
Hầu như những tinh hoa của văn hoá ăn uống Việt Nam vẫn còn ở trong các gia đình, Bởi một điều rất giản dị, chỉ sau 1975, mới nở rộ những món ăn Việt Nam trong những nhà hàng lớn hay những tiệc cưới. Việt Nam không có truyền thống làm nhà hàng. Tại Việt Nam trước đây các nhà hàng hầu hết đều là nhà hàng tầu hay tây và hầu hết các đầu bếp tại nhà hàng trước cũng như bây giờ vẫn được đào tạo theo kiểu đầu bếp Tây, Tàu, Nhật…
Trong thời đại công nghiệp hiện nay, ai lúc nào cũng vội vã, bận rộn và có thời khoá biểu riêng,tiệc tùng thường xuyên được mời! Trong gia đình ít khi gặp nhau, chứ đừng nói hàng ngày lại có dịp ăn cơm gia đình như trước nữa!
Nhiều gia đình lớn đã mất đi cái nếp nhà , những cô gái trẻ không còn thích chuyện nữ công gia chánh. Tại học đường cũng không quan tậm đến dạy nữ công gia chánh như trước nữa! Có nguy cơ nhiều món ăn độc đáo trong gia đình bị thất truyền!
Trong bối cảnh trên, chúng ta phải làm gì?
Phải cứu lấy những món ăn độc đáo trong các gia đình lớn. Như thế liệu bữa cơm gia đình còn tồn tại không? Liệu bữa cơm gia đình có đáng tồn tại không? Bữa cơm gia đình thật sự đặc sắc như thế nào?
Trước hết chúng ta cần phải có kế hoạch sưu tầm những món ăn từ những gia đình có truyền thống lâu đời về ăn uống. Nếu được, nên xây dựng một web sites 3000 món ăn Truyền thống Việt Nam. Những quê hương nổi tiếng như Kinh Bắc, Thăng Long – Hànội, Ninh Bình, Nghệ An, Huế, Quảng Nam, Biên Hoà,Bình Dương, Gia Định, Mỹ Tho, Gò Công, Sa Đéc,Cần Thơ, Hà Tiên, Rạch Giá… mà hiện nay rất nhiều gia đình đang lưu lạc tại đất Sài gòn, khiến tại đây có khả năng sưu tầm và lưu truyền những món ăn đặc sắc của Việt Nam.
Dù rồi đây Việt Nam sẽ chuyển sang công nghiệp hoá, song dân số phần đông một thời gian dài nữa vẫn sống ở nông thôn và dĩ nhiên nền văn minh nông nghiệp lúa nước này vẫn còn tồn tại, văn hoá gia đình vẫn còn chỗ đứng!
Tại Nam Bộ suốt thời chế độ thuộc địa Pháp, chịu ảnh hưởng rất nhiều văn hoá Pháp, xuất hiện cơm đĩa, song vẫn có “ cơm phần” hay “cơm gà-men”, nấu cơm tháng, đưa tới tận nhà, thường có 3 món : canh, kho xào và bữa cơm gia đình vẫn còn tồn tại ở thành thị như Sàigòn!
Ngoài cỗ giỗ, cỗ tết, cỗ cưới chứa đựng biết bao món ăn đặc sản 3 miền, còn có bữa cơm thường gia đình Việt Nam dù gia đình nấu lấy hay nhà hàng hay nhà cơm nấu đưa tận nhà như đã xảy ra ở Sàigòn, đã thể hiện nét đặc sắc của văn hoá Việt Nam.
Trước hết là cấu trúc bữa cơm ít nhất gồm 3 món: món thứ nhất là mặn tức các loại kho như thịt, cá , đậu, củ hay trái…
Món thứ hai là xào hay luộc đủ loại từ rau, củ, quả với thịt. cá…
Món thứ 3 là canh đủ loại từ rau, quả củ với cá, thịt, đậu…
Với cấu trúc món ăn như thế , thường xắt thành miếng nhỏ, vừa mặn như kho hay nhạt như canh hoặc xào, thuận lợi cho việc ăn tập thể hơn là cá nhân riêng rẽ, rất khó chia thành phần riêng (rations). Món ăn lại ít thịt, chủ yếu là rau và cơm, nên thường người ta nói bữa cơm ViệtNam là “cơm rau” hay “cơm canh”. Đặc biệt món canh rất độc đáo, hầu như trên thế giới chỉ có người Việt nam có cách ăn canh chan vào cơm. Thường các nước tàu tây có món súp hay nấu ăn riêng hay bỏ một thức ăn nào đó vào súp hay cháo.
Bữa cơm ViệtNam còn không thể thiếu các loai mắm nước hay cái hay dưa cà.
“ Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống (hoa lý),nhớ cà dầm tương!”
Món ăn như thế nhiều vị, nhiều chất rất cân bằng âm dương, vừa ngon vừa lành, ít gây tật bệnh , nhất là các bệnh thời đại như tim mạch, tiểu đường , ung thư... Chính vì vây mà khi ăn cơm thường gia đình như thế , người ta rất dễ chịu , không nặng bụng như khi đi ăn cơm nhà hàng hay ăn tiệc.
Bữa cơm gia đ́nh là thể hiện tài nội trợ, bàn tay khéo léo nấu ăn của người phụ nữ Việt Nam. Bữa cơm gia đình Việt Nam còn rất ấm cúng, trò truyện thân mật. Mọi người mời nhau, nhường nhịn nhau. Học ăn, học nói, học mở ! An trông nồi, ngồi trông hướng!
An uống cũng là bài học, là nét văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét